جاذبه های گردشگری اصفهان

اصفهان شهری تاریخی و گردشگری در مرکز ایران است. شهر اصفهان با وسعت ۲۲۰کیلومتر مربع در فاصله 435 کیلومتری پایتخت ایران قرار گرفته و این شهر مرکز استان اصفهان و نیز شهرستان اصفهان است. اصفهان سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد و نیز چهاردهمین کلان شهر پرجمعیت خاورمیانه است. اصفهان از دیرباز از مهم ترین مراکز شهرنشینی در فلات ایران به شمار می رفته است. مردم اصفهان به زبان فارسی با لهجه اصفهانی سخن می گویند مکالمات روزمره و رسمی شهر همگی به زبان فارسی است. اسلام شیعه به عنوان بخش اصلی کیش مردمان این شهر است و علاوه بر آن، ارامنه، یهودیان و زرتشتیان و سایر اقلیت های مذهبی نیز در شهر زندگی می کنند.

بنای اصفهان را به تهمورث، سومین پادشاه از سلسله پیشدادیان نسبت داده اند. اصفهان در تاریخ قدیم با نام "گِی" در پارس علیا معرفی گردیده و در دوره پس از اسلام این نام معرب شده و جی خوانده می شود. پیش از آن نیز از اصفهان، تحت عنوان گابای یا تابای نام برده شده است. این شهر محل تقاطع راه های عمده و اقامتگاه سلطنتی پادشاهان هخامنشی نیز بوده است. گابا، گابیه، گابیان، گبی، گی، جی، اسپادانا، سپهان، اسپهان، سپاهان، اصفاهان، صفاهان، اصفهان، اصبهان از نام های کهن اصفهان هستند.

اصفهان در دوران آل بویه، دوره سلجوقیان و دوره صفویان به عنوان پایتخت برگزیده و محل حکمرانی پادشاهان بوده است. اصفهان به ویژه در سده شانزدهم میلادی به هنگام پادشاهی صفویان پایتخت ایران بود و رونق فراوانی داشت. بناهای تاریخی زیادی از دوران های مختلف تاریخی در اصفهان وجود دارد که شماری از آن ها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده اند. این شهر به داشتن معماری زیبای ایرانی، پل های سرپوشیده، مسجدها و مناره های منحصر به فردش نام آور است. این امر سبب شده تا در فرهنگ عامه، اصفهان نصف جهان، لقب بگیرد. اصفهان در آذر ۱۳۹۴ (دسامبر ۲۰۱۵) به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه شهرهای خلاق جهان زیر نظر یونسکو پیوست. براساس استانداردهای یونسکو، شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی های شهروندان در توسعه پایدار شهری بهره می برد.

به لحاظ موقعیت جغرافیایی سطح شهر اصفهان از سطح عمومی دریاها حدود ۱۵۷۰ متر ارتفاع دارد و در قسمت شمالی و شرقی به کویر محدود می گردد و در قسمت غربی و جنوبی نیز به سلسله کوه های زاگرس منتهی می شود. کوهستان کرکس در پنجاه کیلومتری شمال اصفهان و زردکوه بختیاری در جنوب غربی آن قرار دارد. وجود آب هایی همانند زاینده رود که از زاگری سرچشمه گرفته دلیل پیدایش این شهر می باشد. شهر اصفهان بر روی دشتی به نسبت هموار بنا گردیده است. در طی سده های گذشته نیز به سبب وجود آب فراوانتر و آلودگی کمتر در سمت جنوب غربی توسعه بیشتری یافته است. آب و هوای اصفهان به طور کلی معتدل رو به سرد است و مقدار بارش باران و برف به نسبت کمی دارد. حداکثر درجه حرارت در تابستان ۳۹ درجه سانتی گراد است که تابستان هایی گرم و خشک را می سازد و در زمستان تا حداکثر ۱۸- درجه می رسد.

اصفهان شهر صنایع دستی ایرانی و هنرهای سنتی نامیده می شود. هنرهای سنتی معاصر و صنایع دستی اصفهان در حقیقت ادامه ای از هنر دوره صفوی توسط استادان صنعتگر می باشد. محصولاتی از قبیل قالی بافی، کنده کاری، نقاشی مینیاتور، معرق کاری، کاشی کاری، نقره دوزی، پارچه و مینا کاری از هنرهای مهم اصفهان می باشند و نقشی اساسی را در صادرات ایران به ویژه به اروپا ایفا می کنند. اصفهان همچنین سنت موسیقی دیرینه ای دارد. مکتب موسیقی اصفهان جز بزرگترین مکاتب موسیقی ایران در تمام تاریخ بوده است. اصفهان از اواخر دوره قاجار شهری شناخته شده به آواز و موسیقی است و معماری اصفهان که به موسیقی منجمد معروف است بسیار فاخر است. در اصفهان ابداع کنندگان معماری از موسیقی الهام می گرفتند، نقاشی اصفهان یکی از دلایل دادن لقب شهر خلاق و عضویت شبکه شهر خلاق می باشد.

جاذبه ها و دیدنی های شهر اصفهان

اصفهان با وجود تاریخچه قدیمی و آثار باستانی فراوان آن یکی از شهرهای نمونه جهان می باشد. این شهر که از زیبایی‌ های کم‌ نظیر تاریخی برخوردار است، هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است.

سی و سه پل: سی و سه پل یا پل الله وردی خان از بهترین جاذبه های گردشگری اصفهان است که در سال ۱۰۱۱ در زمان شاه عباس اول و به دست الله وردی خان ساخته شد. سی و سه پل ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد و منعکس شدن تصویر پل در آب زیبایی آن را دوچندان می کند. معمار سی و سه پل استاد حسین بنا اصفهانی بود که پسر او شاهکارهایی نظیر مسجد شیخ لطف الله را ساخته است.

میدان نقش جهان: میدان نقش جهان محل تجمع بسیاری از بناهای باستانی شهر اصفهان است. شاه عباس صفوی با هدف گسترش شهر به سمت قسمت جنوبی آن در حاشیه زاینده رود، با به کار گماشتن معماران ماهری مانند استاد محمدرضا و علی اکبر اصفهانی، بنای اولیه این میدان را پایه گذاری کرد. طول میدان نقش جهان بیش از ۵۰۰ متر است و عرض آن به ۱۶۰ متر می رسد. دور میدان را ۲۰۰ حجره در دو طبقه پوشانده اند و چهار بنای تاریخی ارزنده در قسمت های مختلف آن خود نمایی می کنند.

کاخ چهلستون: کاخ چهلستون در دوران صفوی به دستور شاه عباس اول ساخته شد و در دوران شاه عباس دوم تکمیل گردید. در واقع، این باغ بخش کوچکی از باغ وسیع جهان نما است که شاه عباس اول با احداث کوشکی در میان آن هسته نخستین کاخ چهلستون را ایجاد کرد. این باغ درباری برای پذیرایی از میهمانان دربار شاه در مراسم و جشن ها استفاده می شد. کاخ چهلستون اصفهان فقط 20 ستون چوبی دارد. انعکاس نمای بیرونی عمارت در آب استخر است که باعث شده تعداد ستون ها دوبرابر دیده شود. معماری این کاخ ترکیبی از هنر معماری چینی، ایرانی و فرنگی است.

عمارت عالی قاپو: شاه عباس اول صفوی، به منظور نشان دادن قدرت و شکوه دولت خود، دستور به ساخت عمارت عالی قاپو داد. جلسات مهم حکومتی، استقبال از مهمانان خارجی و مراسم دولتی در این کاخ برگزار می شد. کاخ عالی قاپو ۱۸۰۰ متر مربع مساحت، ۶ طبقه و ۳۸ متر ارتفاع دارد. کاخ عالی قاپو را با عنوان بلندترین کاخ عهد صفوی می شناسند که با پلکانی باریک از طبقه همکف به طبقات بالاتر می رسد. از مهم ترین بخش های کاخ عالی قاپو می توان به سر در ورودی کاخ، تالارهای مجلل، تالار موسیقی در بالاترین طبقه و آثار هنری برجسته در نقاط مختلف عمارت عالی قاپو اشاره کرد. پایه های اصلی این عمارت، بر چوب بنا شده اند و همین بر جذابیت معماری کاخ عالی قاپو می افزاید.

پل خواجو: این پل نیز از بناهای دوره صفویان در اصفهان است. این پل در عصر صفوی به عنوان یکی از زیباترین پل های دنیا محسوب می شد و به خاطر معماری و تزیینات کاشی کاری به کار رفته در آن، از سایر پل های زاینده رود معروف تر است. این پل باعث می شود که رودخانه در بالادست، سفره آب زیرزمینی شهر را افزایش دهد و در پایین دست، مثل زهکشی برای زمین بستر شهر عمل کند. در طراحی پل خواجو از تقارن انعکاسی و تناسب استفاده شده است؛ به طوری که کلیه جزییات با ریتم و آهنگ منظمی تکرار شده اند و فضاهایی یک شکل و هم اندازه با عملکرد یکسان دارند که بسیار زیبا و چشم نواز است.

کاخ هشت بهشت: این بنا به دستور شاه اسماعیل صفوی بنا شد. این عمارت ۳۰ متر طول و ۳۵/۲۶ متر عرض دارد، از سطح مجاور باغ آن دو متر بلندتر است و به وسیله دو پلكان ۱۰ پله ای از زمین جدا می شود. در وسط سرسرا حوضی هشت ضلعی قرار دارد كه قطر آن ۳۰/۳ متر است و فواره دارد. سقف ایوان دارای تزیینات بسیاری است و دیوارهای داخلی قصر هم با نقاشی و طلاکاری و اشكال پرندگان مختلف و گل های رنگارنگ و شیشه کاری ها و آینه کاری ها تزیین شده اند.

بازار قیصریه: بازار قیصریه که به بازار شاهی نیز شهرت دارد، بزرگترین و مجلل ترین مراکز داد و ستد در دوران صفویه بوده است. این بازار از سردر قیصریه شروع، به بازار چیت سازها و از آنجا به بازار دارالشفا منتهى می شود. راسته بازار قیصریه در دو طبقه مرتفع ساخته شده است که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه پایین مغازه های اصناف گوناگون در کنار یک دیگر مستقر بوده اند. سر در قیصریه یکی از نفیس ترین نقاشی های مربوط به دوران صفویه را نشان می دهد. این سردر با شکلی قوس مانند با استفاده از کاشی کارى مجلل و باشکوه و نقاشی های رنگ باخته صفوی آراسته شده است و ورودی بازار قیصریه محسوب می شود.

منار جنبان: منار جنبان اصفهان در دوران فرمانروایی فردی بنام محمد خدابنده اولجایتو، در شهر اصفهان ساخته شد. این بنای شگفت انگیز که شکلی ساده دارد اما ویژگی خاص آن این است که در جای تکان می خورد. این اثر محل دفن عارفی به نام "عمو عبدالله کارلادانی" است. هر یک از این دو مناره دارای پهنای نه متری و بلندای هفده متری هستند و بر بلندای آن ها کاشی های کوچک آبی فیروزه ای و لاجوردی قرار گرفته اند. تکان دادن یکی از مناره ها، روی مناره دیگر تاثیر می گذارد و باعث حرکت آن خواهد شد.

مدرسه چهار باغ: این بنا که به مدرسه مادر شاه و مدرسه سلطان حسین نیز مشهور است آخرین بنایی است که در عصر حکومت صفوی ساخته شد. مدرسه چهارباغ از لحاظ کاشی کاری دارای اهمیت ویژه ای است و انواع مختلف این فن را مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای می دهد و در حقیقت موزه کاشی کاری اصفهان به شمار می رود. مدرسه چهارباغ، چهار ایوان دارد. نمای خارجی عمارت شامل یک سردر بلند و باشکوه و ۱۷ طاق نمای دو طبقه آجری در اطراف آن است. کاشی های ریز و ظریف، مقرنس های پر نقش و نگار و خطوط مختلف، سردر ساختمان و ورودی بنا را به زیبایی هرچه تمام تر زینت داده اند.

کلیسای وانک: معماری ساده و زیبا، نقاشی های منحصر به فرد و قدمت کلیسای وانک، این اثر تاریخی را از سایر کلیساهای ایران متمایز می کند. کلیسای وانک را ارامنه مهاجر در دوره شاه عباس صفوی ساخته اند؛ البته شکل اولیه آن با بنای امروزی متفاوت بوده است. در گوشه و کنار کلیسای وانک آثار متعدد هنرمندان بزرگ به چشم می خورند. معماری ظریف و باشکوه، تندیس های زیبا، نقش و نگارهای رنگارنگ، تابلوها و نقاشی های تاریخی بر ارزش کلیسای وانک افزوده اند. در حیاط کلیسای وانک نیز، پیکر برخی از بزرگان ارمنی دفن شده است. معماری داخلی کلیسای وانک از نظر طلا کاری و تذهیب و نقاشی های دیواری منحصربه فرد است و نه تنها در ایران، بلکه در جهان کلیسایی شناخته شده با معماری برجسته است.

جای جای اصفهان، مملو از نشانه هایی از تمدن و فرهنگ ناب ایران زمین است که بخشی از تاریخ پر افتخار این مرز و بوم را گواهی می دهد و یکی از زیباترین و محبوب‌ترین استان‌هایی است که مدت‌ هاست لقب نصف جهان را از آن خود کرده است. این شهر که از زیبایی‌ های کم‌ نظیر تاریخی برخوردار است، هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است. گردشگران اصفهان علاوه بر مکان های دیدنی که در بالا از آن ها یاد شد می توانند از: مسجد جامع اصفهان، مسجد شیخ لطف الله، باغ پرندگان اصفهان، محله جلفا، آرامگاه صائب تبریزی، کلیسای بیت اللحم، حمام شیخ بهایی، کوه صفه، باغ گل های اصفهان، حمام علی قلی آقا، برج کبوتر مرداویج، و دهها اثر دیدنی دیگر دیدن نمایند.

معروف ترین غذاهای اصفهان

غذاهای محلی از تنوع بسیار بالایی برخوردارند و مهمتر از همه طعم و مزه بسیار متمایز و منحصر به فردی دارند و این باعث می شود که سفر هر گردشگری لذت دو چندان به خود بگیرد. اگر نیم نگاهی به لیست غذاهای محلی اصفهان بیندازید وجه مشترکی بین اکثرشان خواهید یافت و جالب تر اینکه ناگفته نماند گوشت جزو مواد اولیه اصلی غذاهای اصفهانی به شمار می رود.

هلیم بادمجان: غذایی که از گوشت گردن گوسفند، برنج، لوبیا سفید، بادمجان، کشک، نعنا داغ، نمک و فلفل تهیه می شود.

بریانی: غذایی از گوشت، پیاز، نعنا خشک، کشک، دارچین، روغن و زعفران همراه با کمی جگر سفید چرخ شده.

کله جوش: غذایی از کشک، پیاز، نعنا داغ، گردو و ادویه که نان را در آن تلیت می کنند.

خورش ماست: از ماست چکیده، مرغ، زرده تخم مرغ، خلال پوست پرتقال، شکر، زرشک، نمک، زعفران و زردچوبه تهیه می شود.

کباب زردک: از گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، شیره، زردک ،ادویه های خوش عطر، پیاز و سرکه تهیه می شود.

شله بریان با زیره: با گوشت دنده گوسفند، پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل، برنج نیم دانه، زیره سیاه آسیاب طبخ می گردد.

یخنی لوبیا: از گوشت گوسفند، تره، جعفری و شنبلیله، لوبیا سفید، برنج، پیاز و ادویه تهیه می شود.

قیمه ریزه نخودچی: با گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، پیاز، رب و نعنا خشک طبخ می شود.